Elektronik Müzik Nedir ?
Temelde Drum Machine, Sampler ve Syntheseizer gibi inorganic enstürmanların kullanımına dayanan müzik türüne Elektronik Müzik denir.
Kendi içinde birçok dala ayrılan elektronik müzik aynı zamanda modern müzik türlerinin öncüleri arasında yerini almaktadır.
Çoğu Elektronik Müzik Şarkı ID'sinde Mashup, Bootleg, Pres., Meet. gibi terimlere rastlıyoruz. Bu terimler ne anlama geliyor ?
- Original Mix
İsminden de anlaşılacağı üzere parçanın master'dan çıkmış ilk versiyonudur. "Master" demişken onu da açalım. Parçanın bitmiş ve piyasaya çıkmaya hazır hale gelmiş haline denir. Bunun bir önceki haline "promo" ve ya demo denir. Fakat elektronik müzik camiasında demo sözü pek kullanılmaz bunun yerine promo denir.
- Remix
Bir parçanın teması (melodi, sample vs.) aynı kalacak şekilde altyapısının değiştirilme işlemidir. Bir çok versiyonu vardır. Her müzik tarzı olabilir. Bir rock parçasını Club Remix sayesinde elektronik müziğe uyarlayabilirsiniz.
- Radio Edit
Bilindiği gibi elektronik müzik parçaları diğer parçalardan oldukça uzundur. 7, 8 hatta 10 dakikalık parçalar vardır. Bu versiyonlarıyla radyolarda çalınması çok mümkün olan bi olay değildir. Bu yüzden radio edit versiyonları çıkarılır ve bunlar 3-4 dk ile sınırlanır. Çoğu yerde sadece edit kelimesi yazılarak da kullanılır. Aynı zamanda kliplerde bu versiyonlara çekilir.
- Extented Mix
Bire bir karşılığı uzatılmış versiyondur. Peki parçayı neden uzatma gereği duyulur. Dj lerin setlerinde uyumlu halde kullanabilmesi açısından parçaya intro ve outro eklenir. Bu da parçanın süresini uzatır.
- Instrumental Mix
Parçanın vocalsiz halde kaydedilmiş versiyonudur. Sadece enstrumanlar kayıtlıdır.
- Unplugged Mix
Konserlerde kayıt edilmiş versiyonlara başka bir ifadeyle canlı kayıtlara verilen isimdir.
- Vocal Mix
Orjinalinde vocal olmayan parçanın daha sonra vocalle kaydedilmiş haline denir.
- Re-Edit
Parçanın yeniden düzenlenmiş haline denir. Diyeceksiniz ki buna remix denmiyor mu zaten. Remixde parçanın altyapısı değişirken re-editte değişmez ufak tefek düzenlemeler yapılır. Re-work ve ya re-make olarak da adlandırıldığı olur.
- Dub Mix
Diyelimki elimizde vocalli bir parça var ve bunu dub yapıcaz. Burda kullanılan herşey aynı, hatta parçanın orjinal halinden hiç bir farkı yok, yanlız; vocalde sadece nakaratı yada etkili lirik yerlerini kullanmışız. İşte bu versiyona da dub denir. Örneklemek gerekirse Armin'in if you should go parçası. Orjinalinde liriği olan bir parçadır fakat dub versiyonunda o lirikten sadece if you should go kısmı kullanılmıştır.
- Mashup
Diğerlerine göre değişik bir versiyondur. İki veya daha çok parçanın çeşitli yerleri alınarak bir araya getirilip yeniden bir parça yaratma işine mashup denir. Neredeyse hepsi bandrol dışıdır. Bu da paylaşımda legallik sağlar.
En uzun isimli mashuplarda birisine örnek vercek olursak;
Marco V vs. Super8 & Tab vs. Marc Marberg with Kyau & Albert vs. Meck feat. Dino vs. Igal Magitman - Possible Wusik Feelings Like Megashira But Unlikely (Lindmik Mashup)
- Bootleg
Remix ile arasında yapısal olarak çok bir değişiklik yoktur. Fakat kelime anlamından da çıkarabileceğiniz gibi kaçak kayıtlardır. Bir single yayınlandığında içinde değişik remixler yer alır ama bootlegler yer almaz. Kısacası bootleg bir parçanın yasadışı remixidir. Yasadışı derken abartılmasın, parça sahibinden habersiz ve release olamayacak şekilde yapılan remixe bootleg denir.
- Feat.
Featuring'in kısaltılmış halidir ve düet anlamına gelir. Bir parçaya yorumcu vocaliyle katkıda bulunduysa o yorumcunun ismi feat. falanca diye id de yerini alır.
- Pres.
Parça idlerinde çoğunlukla rastladığımız bir ibaredir. Present'in kısaltılmış halidir. Kelime anlamı olarak "sunar" anlamına gelir. Örneklemek gerekirse, "John O'Callaghan Pres Mannix - Dream On" burda John O'Callaghan'ın bu parçayı Mannix aliasıyla yayınladığı anlamını çıkarırız. Yani John O'Callaghan, Dream On parçasını Mannix adıyla sunar.
- Meet.
Bu da sıkça rastladığımız bir kelime. Anlamsal olarak zaten buluşma olduğu belli. Bu da genelde 2 dj'in bir araya gelip yaptıkları ortak parçada kullanılır. bunu "&" işaretiyle de belirleriz.
- vs. (versus)
Bu id genelde mashuplarda çıkar karşımıza. Örnek vercek olursak, Dash Berlin vs. Perpetuous Dreamer - Till The Sound of Goodbye (Reb Mashup) burada Dash Berlin, Perpetuous Dreamer'e karşı anlamı çıkarılır, anlama takmamak lazım aslında.Sonuçta iki parça var ve bunlar tek parçada karşılaştırılmışlar.
IDlerin Dışında Karşımıza Gelebilecek Terimler:
- Alias
Kelime anlamı olarak kod ad diyebiliriz. Rumuz, lakap vs... Djlerin neden birden fazla aliasları olur ya da neden ihtiyaç duyulur. Değişik tarzda bir çalışma yapan dj doğal olarak kitle değişikliğine de sebebiyet verir ve farklı bir isme ihtiyaç duyar. John O'Callaghan dan örnek verirsek, Trance türünde parçalar yapan JOC, birden Dream On Diye bir uplifting parçası yapıyor ve herzamanki tarzının dışına çıkıyor. Bu durumda JOC aliasını "Mannix" olarak değiştiriyor.
- Release
Masterı bitmiş rafa çıkmış parçaya release parça denir. Release olmuş bir parça artık bandrol almış ve yasadışı paylaşımlarda yaptırım uygulanan bir hale gelmiştir. Paylaşımı yasaktır ve kamuya açık yerlerde kullanmak için telif hakkı ödemek gerekir.
- Unrelease
Yayınlanmamış parça olduğunu görüyoruz. Bu demek değildir ki sonsuza kadar da yayınlanmıcak. Yayınlanabilir de yayınlanmaz da.
- Vinyl
Bilindiği gibi plak anlamına gelir. Aynı zamanda release parçalara da vinyl deniliyor.
- Set
Birden fazla parçanın ardarda mixlenmesiyle oluşturulan potporiye set denir. 10-20-30 hatta daha fazla parça kullanılabilinir.
Elektronik Müzik Terimleri ;
1-) Ambient
Yaratıcılarından olan Brian Eno’nun gelişimine ışık tuttuğu Ambient; FSOL (Future Sound of London), The Orb, Biosphere ve Woob gibi yeni akımlarla günümüzdeki düşündürücü, derin ve de farklılığı her zaman ön planda hissettiren şeklini almıştır. Diğer bütün elektronik müzik dallarından farklı olarak Ambient Elektronik; drum vuruşları ve de tempodan öte, doğa samplelarına melodiye ve/ enstürmanlara ağırlık vermektedir..
2-) Abstract
Ambient’ın koyu kolu olarak bilinir. Melodilerin daha az olup, vuruş ve de sıra dışı ritimlerin önde geldiği bir daldır. Akla ilk gelen isim Autechre’dır.
3-) Acid Jazz
Jazz’ı geleceğe taşıyan ve bu aşamada jazz üzerine çeşitli elektronik ses modifikasyonların gerçekleşmesi ile ortaya çıkmış olan önemli bir biçimdir. Özetlemek gerekirse temalar Jazz üzerine kurulu, destekler ve enstürmanlar elektronik ağırlıklıdır. Sonuç: Etkileyici. Modaji, United Future Org., Gotan Project, Ian O’Brein ve Fauna Flash önemli isimler arasında yer almaktadır.
4-) Breakbeat
4/4 vuruşluk house ve benzeri tarzlara alternatif olarak ortaya çıkan Breakbeat’in kökenleri hip hop’a dayanmaktadır. Old-Skool Techno ve Acid house’dan da esinlenmelerin gözlendiği Breakbeat’in önde gelen isimlerinden brisi Crystal Method’dır.
5-) Big Beat
Akılda kolay kalan sample’larıyla parti ortamlarının vazgeçilmez müziğidir. Alçak sesle dinlemenin Big Beat tarzına haksızlık olacağı düşüncesiyle hareket eden bir çok insanın ortak görüşü “yüksek çıkış gücün yoksa dinlemenin de bir manası yoktur” şeklinde biçimlenmiştir.
6-) Funky Breaks
Kraftwerk, Afrika Bambaataa ve Electron (ilk albümleri)’dan etkilenmiş ve ilham almış olan Funky Breaks ilk tohumları, meyvelerini Birleşik Amerika’nın batı sahillerinde vermiştir.
7-) Dance
Elektronik Müziğini en popüler kolu olarak kabul edilen Dance’de trackler genel olarak bir vokalist eşliğinde ve House Music benzeri bir formda yapılandırılır. Günümüzde Sash, bu tarzın en önde gelen isimlerinden birisidir.
8-) Club
Dance Müziğin omurgası olarak da nitelendirilebilir. Annie Lennox, Cher ve Deborah Cox bu tarz müzik yapanlar olarak bilinirler.
9-) Euro Dance
Dance Müziğin basit, eğlenceli ve tempolu kolu olara bilinen Euro Dance, ana kolu olan Dance Müziğin popülaritesinden geri kalmamışdır dünyanın birçok radyosunda boy göstererek ön saflarda yerini almaktadır.
Aqua, Ace of Base ve ATB bu tarzda dikkati çeken isimlerdir.
10-) Down Tempo
Sakin, olgun ve de ağır bir anlatıma sahip olan Down Tempo’nun önde gelen isimleri Massive Attack ve Tricky’dir.
11-) Dub
Yoğun olarak ses efektlerine yer veren Dub, enstürmantal Reggae olarak da bilinir. Dub, adını Lee Scratch Perry, Bill Laswell ve King Tubby ile duyurmuştur.
12-) illbient
Dj Spooky ile özdeşleştirilmiş olan bu tarz, Trip Hop-Dub-Ambient karışımı ortaya çıkmıştır.
13-) Trip Hop
Tutku dolu vocallerle süslenmiş olan Trip Hop, genelde acı keder ve üzüntü gibi koyu (derin) hislere hitap eder. Massive Attack, Cold Cut, Portishead ve Archive bu tarzın önde gelen isimleri arasında yer almaktadır.
14-) Drum’n Bass
Drum&Bass‘in jump-up ve intelligent gibi birçok türü(ucu) olmasına rağmen gövdeden (Main genre Drum’n Bass) ayrılmadıkları bir kesin bir çizgi vardır...tabi ki derin güç. Drum vuruşlarının dip Bas(sub-bass)lar süslendiği ve dakikada 160 vuruşluk bir tempoya sahip olan Drum’n Bass, 90’lı yılların başında Büyük Britanya’da çok önemli gelişmeler kaydederek Elektronik Müzik’in temel dalları arasındaki sarsılmaz yerini yaratmıştır. Omni Trio, Photek, Squarepusher akla ilk gelen isimlerdir.
15-) Jump-Up
Drum’n Bass’in ragga vocallerle beslenmiş halidir. Mnde gelen isimleri Shy FX, Baby D.
16-) Tech Step
Two-Step Drum’n Bass’dir. Squarepusher ve Photek.
17-) Electronica
Elektronik Müzik için ana terim olup sanatsal yönlerin şiddetle ağır bastığı; öze bakıldığı zaman, görünen güzelliklerin bütünüdür.
18-) Progressive Electronica
Genelde sözsüz vokallerin (çoğunlukla soprano sesin enstürman olarak kullanıldığı gözlenir) ön plana çıkışıyla ve bunların yer yer uyumlu melodilerle desteklenmesiyle oluşan bir tarzdır. Orbital, Genaside ii (Ad Finite) tarzın en iyi örnekleridir.
19-) Symphonic Electronica
Klasik temaların elektronik motiflerle süslendiği New Age’i çağrıştıran ve içinde Progressive Electronica’da olduğundan daha güçlü sanatsal salınımlar saklayan bir tarzdır. Vangelis önde gelen isimlerdendir.
20-) Experimental
Değişik ve sıra dışı bir tarz olan Experimanetal; Techno, Acid House, Drum’n Bass gibi tarzlarda farklı arayışlara cevap veren ve yeni ufuklar açılmasına ışık tutabilen bir daldır. Aphex Twin(afx), Autechre(ae).
21-) Minimal
Tempo ve süreklilik yönünden daha seyrek fakat kendi kurallarını kendi yaratan bir tarzdır. Plastikman.
22-) Noise
Doğanın içinden oluşmuş ses spektrumunu benimseyen fakat distorsiyon olarak nitelendirilebilecek derecede elektronik seslere yer veren bir tarzdır. Akla ilk gelen isimler Merzbow ve John Zorn’dur.
23-) House
Adını Frankie Knuckles’ın Chicago’da ilk mixlerini yaptığı “The Warehouse” adlı gece klübünden alan House, Dip Bas’lar ve 4/4 (ölçü) vuruşluk samplelardan oluşur. Akıcı, kulağa hoş gelen,düzenli ve Elektronik Müzik dinleyen kitlenin çoğunluğu tarafından benimsenen bir çizgiye sahiptir. Bu özellik o_nu gece kulüplerinin vazgeçilmez tarzları arasına katmıştır. Plastikman, Armand Van Helden, Sven Vath, Josh Wink ve daha birçok isim bu tarzın gelişiminde pay sahibi olmuştur.
24-) Deep House
House’un diğer kolarına göre daha bi katı olan, kendi kurallarını kendisi çizen ve dinleyiciyi düşündürme yoluna giden bir tarzdır. Leftfield.
25) Hard House
Daha sıkı ve güçlü olan bu kol, az vokal çok vuruş (drum) sistemini işletmektedir. Josh Wink,Hardfloor.
26-) Vocal House
Hard House’un aksine, herşeyin drum vuruşları olmadığını iddia edercesine vokal’e daha fazla ağırlık veren House koludur. Martha Wash, Amber...
27-) Industrial Electronic
Elektronik müziğin Abstract ve Minimal gibi radikal olan kollarından birisidir. Endüstriyel alet, iş makinaları, sanayi mekanizmaları ve hammadde seslerinin sıkça yer aldığı bir tarzdır. NIN tarzın öncülerindendir.
28-) Techno
90’ların sonlarına doğru Acid House’un büyük Britanya’yı kasıp kavurmasının ardından, geniş dinleyici kitlesi daha sert ve kural tanımaz temalar istemiştir. Bu ortam zaten patlamak için fırsat kollayan Techno için bulunmaz bir fırsat olmuştur. Acid House’a göre daha hızlı bpm’lere (beats per minute à dakikadaki vuruş sayısı) ve daha agresif bir yapıya sahip olan Techno, arayışta olan kitleye gereğinden çok daha güzel (doyurucu) bir şekilde cevap vermiştir. Günümüzde trendi yakalamış olan Techno, en hızlı gelişen modern müzik türlerinin başında yerini almıştır. Paul Van Dyke, Eat Static, Derrick May, Juan Atkins, Kenny Larkin ve daha sayılmayan bir çok isim, bu tarzı günümüzde başarı ile temsil etmektedir.
29-) Acid Techno
Techno’nun, TS-TR-303lerle müzik yapan koludur.
30-) Detroit Techno
Yıllar önce Derrick May, Juan Atkins ve Kenny Larkin’in ortaya çıkardığı; Techno’nun temel kolu olarak da değerlendirilen Detroit, genelde 4/4’lük vuruş+ritimleri enstürmanlara tercih eden bir dal olarak bilinir.
31-) Gabber Techno
Sert ve Hızlı Techno’dur. Lenny Dee,Delta-9, Ron D.Dore...
32-) Happy Hardcore
Gabber’i daha pozitif versiyonu olarak değerlendirilen Happy Hardcore, dinleyicide çeşitli -değişik- duyguların açığa çıkmasını sağlayan hızlı bir dal olarak bilinir.
33-) Intelligent Techno
Sıra dışı ve bir o kadar da agresif motifler içeren bu dal, mükemmel uyumsallık ve de dahiyane yaklaşımlarıyla diğer bir çok daldan sıyrılır. Beaumont Hannant.
34-) Rave/Old Skool
Tüm Techno formlarının birleşimi olarak görülen Rave/Old Skool; Drum’n Bass, Trance gibi birçok tarzın kökeninde ve gelişiminde pay sahibi olmuştur. Bol içki ve druglı underground partilerin vazgeçilmez müziği olan Rave/Old Skool’un track’leri diğer tarzların track’lerine kıyasla daha uzun sürer. Solid 4/4’lük vuruşlar, sert elektronik motifler ve etkileyici baslardan oluşan Rave/Old Skool’u başlı başına bir tarz (genre) olarak görmek yanlış olmaz.
35-) Trance
Techno’yla benzerlikler gösteren Trance farklı oluğunu bpm’leri, kulağa hoş gelen melodileri ve 4/4lük vuruş stiliyle (farkı) belli eder. Techno’yla birlikte anılmasına (techno&trance şeklinde) rağmen tizzlere verdiği önem ve yoğunluk, o_nun agresiflikten öte üretken bir şekil almasını sağlar. Tüm dünyada ilgi ile dinlenen trance’in akla ilk gelen isimlerinden bazıları: Astral Projection, Rabbit in the Moon, Electric Skychurch...
36-) Goa Trance
Vuruşların ve melodilerin kenetlenmiş -birbirinin eksiğini kapatırcasına-şekilde birbirini takip ettiği Goa, Trance’in en çok dinlenen kolu olarak bilinir. Spicelab.
37-) Hard Trance
TS-TR 303lerle üretilen Trance’idr. 4/4vuruşlarındaki sertlik ile dikkati çeker.
38-) Melodic Trance
Klasik temalarla ve hoş melodilerle diğer kollardan sıyrılır. Büyülü motifler içerir. Doran, Joshua Ryan, Christopher Laurence...
39-) Progressive Trance
Kulağa çok hoş gelen melodilerle üretken bir yapı sergileyen Progressive Trance, Ambient’ın ortaya koyduğu kalitede seçici yapıya sahiptir. Jam&Spoon.
Konu: Elektronik Müzik Terimleri ve ID bilgisi 
Perş. Ekim 22, 2009 2:51 pm
